التهاب کبد چه علائمی دارد و چگونه تشخیص داده می‌شود؟

علائم التهاب کبد چیست و چگونه می توان آن را تشخیص داد؟
تیم تولید محتوای ایران نوبت
1404/06/16

علائم و نشانه‌ها

علائم و نشانه‌ها
التهاب کبد یا هپاتیت به ورم و آسیب به کبد گفته می‌شود که می‌تواند به دلایل مختلفی مانند عفونت‌های ویروسی، مصرف بیش از حد الکل، بیماری‌های خودایمنی یا داروها ایجاد شود. این بیماری می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد که در مراحل اولیه ممکن است ضعیف یا نامشخص باشند اما در مراحل پیشرفته‌تر علائم شدیدتر می‌شوند.
خستگی و ضعف عمومی: یکی از اولین علائم این بیماری احساس خستگی و ضعف است که می‌تواند زندگی روزمره فرد را مختل کند.
بی‌اشتهایی: کاهش اشتها یا احساس سیری زودهنگام می‌تواند نشان‌دهنده این عارضه باشد. این علامت می‌تواند به همراه تهوع و استفراغ باشد.
زردی پوست و چشم‌ها: زرد شدن پوست و چشم‌ها به دلیل افزایش بیلی‌روبین در خون اتفاق می‌افتد. بیلی‌روبین ماده‌ای است که به‌طور معمول توسط کبد تجزیه می‌شود اما در این بیماری کبد نمی‌تواند آن را به‌درستی پردازش کند.
درد شکم: درد یا احساس سنگینی در قسمت راست بالای شکم، جایی که کبد قرار دارد از دیگر علائم رایج این بیماری است. این درد معمولاً مداوم است و ممکن است با حرکت یا لمس شکم تشدید شود.
تیره شدن ادرار و رنگ روشن مدفوع: افراد مبتلا به این عارضه ممکن است متوجه تغییرات در رنگ ادرار و مدفوع خود شوند. ادرار می‌تواند تیره‌تر از حد معمول شود در حالی که مدفوع ممکن است به رنگ خاکی یا سفید درآید.
تورم شکم و پاها: در موارد پیشرفته ممکن است مایع در شکم جمع شود (آسیت) و پاها دچار ورم شوند. این علائم به دلیل اختلال در عملکرد کبد و کاهش تولید پروتئین‌های لازم برای حفظ تعادل مایعات در بدن رخ می‌دهد.
اختلالات خونریزی: این عارضه می‌تواند باعث کاهش توانایی خون در لخته شدن شود که ممکن است منجر به خونریزی یا کبودی آسان‌تر گردد.

روش‌های تشخیص التهاب کبد

روش‌های تشخیص التهاب کبد
این عارضه نیاز به انجام مجموعه‌ای از آزمایش‌ها و بررسی‌های پزشکی دارد. روش‌های مختلفی برای تشخیص این بیماری وجود دارد که هر کدام به شناسایی دقیق‌تر علت و شدت این بیماری کمک می‌کند. در ادامه مهم‌ترین روش‌های تشخیص این عارضه آورده شده است:

آزمایش‌های خون

آزمایش‌های خون ابتدایی‌ترین و اصلی‌ترین روش برای تشخیص این بیماری هستند. این آزمایش‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:
آزمایش‌های عملکرد کبد: این آزمایش‌ها بررسی می‌کنند که کبد به‌درستی کار می‌کند یا خیر. معمولاً سطح آنزیم‌های کبدی مانند ALT (آلانین آمینو ترانسفراز) و AST (آسپارتات آمینو ترانسفراز) اندازه‌گیری می‌شود. افزایش سطح این آنزیم‌ها نشان‌دهنده آسیب به کبد است.
بیلی‌روبین: سطح بالای بیلی‌روبین در خون می‌تواند به دلیل ناتوانی کبد در تجزیه آن منجر به زردی پوست و چشم‌ها شود.
آنتی‌بادی‌ها و مارکرهای ویروسی: این آزمایش‌ها برای شناسایی علت ویروسی (مانند هپاتیت A، B و C) استفاده می‌شود. شناسایی مارکرهای خاص ویروس‌ها کمک می‌کند تا نوع هپاتیت تشخیص داده شود.

فیبرواسکن

فیبرواسکن که نوعی تصویربرداری است برای اندازه‌گیری سفتی کبد و تعیین میزان آسیب به بافت کبد استفاده می‌شود. این روش می‌تواند به تشخیص فیبروز کبدی یا سیروز کمک کند و با استفاده از امواج صوتی مقاومت بافت کبد را اندازه‌گیری می‌کند. اگر قصد انجام فیبرواسکن کبد در تهران را دارید می‌توانید به مرکز تصویربرداری مجهز راد مراجعه کنید.

تصویربرداری

تصویربرداری به پزشک کمک می‌کند تا آسیب‌های کبدی را بهتر شبیه‌سازی کرده و علت التهاب را بررسی کند:
سونوگرافی کبد: یکی از روش‌های متداول تصویربرداری است که برای بررسی تغییرات ساختاری کبد و وجود مشکلاتی مثل کبد چرب یا سیروز استفاده می‌شود.
سی‌تی‌اسکن (CT scan): در برخی موارد سی‌تی‌اسکن برای مشاهده دقیق‌تر وضعیت کبد و شناسایی تغییرات غیرعادی در بافت آن به‌کار می‌رود.
ام‌آر‌آی (MRI): این روش برای بررسی دقیق‌تر بیماری‌هایی مانند فیبروز کبدی و سایر مشکلات کبدی استفاده می‌شود.

بیوپسی کبد

در برخی موارد خاص و زمانی که تشخیص دقیق نیاز به تأیید بیشتر داشته باشد پزشک ممکن است بیوپسی کبد را توصیه کند. در این روش نمونه‌ای از بافت کبد برای بررسی در زیر میکروسکوپ برداشته می‌شود. بیوپسی به‌ویژه در مواردی که بیماری کبدی به دلیل علل ناشناخته یا برای ارزیابی شدت آسیب کبدی باشد استفاده می‌شود.

آزمایشات ژنتیکی و مولکولی

در برخی موارد نادر برای شناسایی بیماری‌های ژنتیکی که می‌توانند باعث بروز این عارضه شوند آزمایشات مولکولی و ژنتیکی انجام می‌شود. این آزمایشات ممکن است در تشخیص بیماری‌های خاص مانند هپاتیت خودایمنی یا بیماری‌های ذخیره‌ای کبد کمک کنند.

آزمایش‌های ادرار

در برخی مواقع آزمایش ادرار برای شناسایی مشکلات اضافی مرتبط با کبد مانند بیلی‌روبین در ادرار استفاده می‌شود. تیره شدن ادرار می‌تواند به‌عنوان یک علامت برای این بیماری عمل کند.

علل ایجاد التهاب کبد

علل ایجاد التهاب کبد
این بیماری می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که هرکدام تأثیرات متفاوتی بر سلامت کبد دارند. این بیماری معمولاً به دلیل آسیب به بافت کبد و ناتوانی آن در انجام وظایف طبیعی خود رخ می‌دهد. علل اصلی این عارضه عبارتند از:

عفونت‌های ویروسی

ویروس‌ها یکی از شایع‌ترین علل این بیماری هستند. ویروس‌هایی مانند هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت C می‌توانند کبد را آلوده کرده و باعث التهاب شوند. هپاتیت B و C به شکل مزمن نیز ممکن است درآیند و در صورت عدم درمان مناسب به مشکلات جدی‌تری مانند سیروز کبدی و سرطان کبد منجر شوند.

مصرف الکل

مصرف بیش از حد الکل یکی از علل رایج این بیماری است. این نوع التهاب که به هپاتیت الکلی معروف است به تدریج باعث آسیب به سلول‌های کبدی و در نهایت سیروز می‌شود. الکل موجب تغییرات شیمیایی در کبد و افزایش التهاب آن می‌شود.

بیماری‌های خودایمنی

در برخی از افراد سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به کبد حمله می‌کند. این نوع التهاب که به هپاتیت خودایمنی معروف است می‌تواند منجر به آسیب شدید و تدریجی کبد شود.

چاقی و بیماری کبد چرب غیرالکلی

کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) یکی دیگر از علل شایع این بیماری است. در این بیماری تجمع چربی در کبد به التهاب و آسیب بافتی منجر می‌شود. افراد مبتلا به چاقی، دیابت و بیماری‌های متابولیک بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.

داروها و سموم

مصرف برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضدویروسی یا تماس با مواد شیمیایی و سموم می‌تواند باعث بروز این عارضه شود. این نوع التهاب به‌عنوان هپاتیت دارویی شناخته می‌شود.

بیماری‌های متابولیک

بیماری‌هایی مانند هموکروماتوز (افزایش آهن در بدن) و بیماری ویلسون (افزایش مس) می‌توانند به بروز این عارضه منجر شوند.

نتیجه‌گیری: این عارضه می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع می‌تواند به مشکلات جدی‌تری مانند سیروز یا سرطان منجر شود. برای تشخیص دقیق و درمان مؤثر مشاوره با پزشک و انجام آزمایشات لازم ضروری است.

روش های پیشگیری

روش های پیشگیری
برای پیشگیری از این بیماری روش‌های زیر مؤثر هستند:
واکسن‌ها: واکسیناسیون علیه هپاتیت A و B می‌تواند از ابتلا به این بیماری‌های ویروسی جلوگیری کند.
محدودیت مصرف الکل: اجتناب از مصرف زیاد الکل یا محدود کردن آن به پیشگیری از هپاتیت الکلی کمک می‌کند.
تغذیه سالم و کنترل وزن: رژیم غذایی متعادل، مصرف کمتر چربی‌های ناسالم و حفظ وزن سالم از ایجاد کبد چرب غیرالکلی پیشگیری می‌کند.
استفاده از سوزن و وسایل شخصی به‌صورت فردی: برای جلوگیری از انتقال ویروس‌های هپاتیت از استفاده مشترک از سوزن و وسایل شخصی پرهیز کنید.
آزمایش و درمان به موقع هپاتیت ویروسی: آزمایش منظم برای تشخیص هپاتیت B و C و درمان زودهنگام می‌تواند از آسیب به کبد جلوگیری کند.
دوری از مواد شیمیایی و سمی: از تماس با مواد شیمیایی و سمی که ممکن است به کبد آسیب برسانند پرهیز کنید.
کنترل بیماری‌های مزمن: کنترل بیماری‌هایی مانند دیابت و فشار خون از ایجاد این بیماری جلوگیری می‌کند.
روش های پیشگیری

جمع‌بندی

این بیماری می‌تواند ناشی از عللی مانند عفونت‌های ویروسی، مصرف الکل، بیماری‌های خودایمنی و چاقی باشد. تشخیص به‌موقع از طریق فیبرواسکن، آزمایش‌های خون، تصویربرداری و بیوپسی ضروری است. برای پیشگیری از هپاتیت واکسیناسیون، مصرف محدود الکل، تغذیه سالم و کنترل وزن اهمیت دارند. همچنین دوری از مواد شیمیایی و انجام آزمایش‌های دوره‌ای می‌تواند به حفظ سلامت کبد کمک کند.
در مرکز رادیولوژی و سونوگرافی راد، ما به اهمیت تشخیص زودهنگام بیماری‌های کبدی پی می‌بریم و با استفاده از پیشرفته‌ترین تجهیزات تصویربرداری کمک می‌کنیم تا التهاب کبد و سایر مشکلات کبدی به‌سرعت شناسایی شوند. برای حفظ سلامت کبد خود و پیشگیری از بیماری‌ها به ما اعتماد کنید و از خدمات جامع ما بهره‌مند شوید. لذا اگر قصد دریافت نوبت را دارید می‌توانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 02166126561 اقدام نمایید.


منابع
clevelandclinic.org
mayoclinic.org

بله برخی از انواع این عارضه به‌ویژه در مراحل اولیه ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند.

بله مصرف غذاهای سالم کاهش چربی‌های ناسالم و اجتناب از مصرف الکل برای کنترل این بیماری ضروری است.

بله این بیماری به‌ویژه در صورت عدم درمان می‌تواند به سیروز و در نهایت نارسایی کبدی منجر شود.

لیست نظرات

حسنا کوهنورد

ممنونم از شما بابت این مقاله. خیلی خوب توضیح داده بودید که چرا این بیماری ممکنه خطرناک باشه.

کامیار نیکخواه

واقعا مقاله مفیدی بود! هم علائم رو به خوبی توضیح دادید و هم راه‌های پیشگیری رو. امیدوارم این اطلاعات به همه برسه

محسن مغانی

بسیار آموزنده بود. من در مورد این بیماری بیشتر از قبل اطلاعات پیدا کردم. ممنون از اطلاعاتی که به اشتراک گذاشتید


رادیولوژی و سونوگرافی راد - بهترین تصویربرداری بلوار کشاورز