جواب فیبرواسکن کبد را چگونه بخوانیم؟

تفسیر نتایج بر اساس دو شاخص اصلی انجام می‌شود: سختی کبد (Liver Stiffness Measurement – LSM) و میزان چربی کبد (Controlled Attenuation Parameter – CAP). در ادامه، هرکدام را شرح می‌دهیم:

سختی کبد (Liver Stiffness Measurement – LSM)

این عدد بر حسب کیلوپاسکال (kPa) نشان داده می‌شود و بیانگر میزان سفتی بافت کبد است. هرچه عدد بالاتر باشد، احتمال وجود فیبروز (زخم بافت کبد) بیشتر است.
اگر عدد کمتر از ۷ باشد، معمولاً نشانه سلامت یا فیبروز خفیف است.
مقادیر بین ۷ تا ۹.۵ بیانگر فیبروز متوسط هستند و نیاز به پیگیری و تغییر سبک زندگی وجود دارد.
اعداد بین ۹.۵ تا ۱۲.۵ به معنای فیبروز شدید است و خطر پیشرفت به سیروز وجود دارد.
بالاتر از ۱۲.۵ معمولاً نشانه سیروز کبدی و مراحل پیشرفته بیماری است.
البته این مقادیر بسته به نوع بیماری زمینه‌ای مثل هپاتیت B یا C و کبد چرب ممکن است کمی تغییر کند.

میزان چربی کبد (Controlled Attenuation Parameter – CAP)

شاخص CAP بر حسب دسی‌بل بر متر (dB/m) اندازه‌گیری می‌شود و میزان تجمع چربی در کبد را نشان می‌دهد.
کمتر از ۲۳۸: چربی طبیعی یا ناچیز
۲۳۸ تا ۲۵۹: چربی خفیف (کمتر از یک‌سوم سلول‌ها چرب شده‌اند)
۲۶۰ تا ۲۹۰: چربی متوسط (یک‌سوم تا دوسوم سلول‌ها چرب شده‌اند)
بالاتر از ۲۹۰: چربی شدید (بیش از دوسوم سلول‌ها درگیر هستند)

نکته مهم
نتایج فیبرواسکن باید همراه با سایر آزمایش‌ها و معاینات توسط پزشک تفسیر شود. صرف دیدن یک عدد بالا یا پایین نباید باعث نگرانی یا آرامش کامل شود، چون شرایط فردی و بیماری‌های همراه نقش زیادی در نتیجه نهایی دارند. شایان ذکر است برای انجام فیبرو اسکن کبد در تهران با دقت بالا و استفاده از دستگاه‌های پیشرفته، می‌توانید به مرکز تصویربرداری راد مراجعه کنید. این مرکز با بهره‌گیری از تیم مجرب و تجهیزات به‌روز، نتایج دقیق و قابل‌اعتماد را در محیطی راحت و بدون درد ارائه می‌دهد.

وزن و شاخص توده بدنی (BMI) بالا: در افرادی که اضافه‌وزن زیاد دارند یا چاق هستند، امواج دستگاه ممکن است به‌خوبی به بافت کبد نفوذ نکند. این موضوع می‌تواند باعث بالا رفتن مصنوعی عدد سختی کبد شود.

التهاب حاد یا بیماری فعال کبدی: اگر کبد در حالت التهاب شدید باشد (مثلاً به دلیل هپاتیت فعال یا مصرف زیاد الکل در روزهای قبل)، سفتی کبد به‌طور موقت افزایش پیدا می‌کند و نتیجه ممکن است شدیدتر از واقعیت باشد.

مصرف غذا قبل از تست: فیبرواسکن بهتر است زمانی انجام شود که فرد حداقل ۲ تا ۳ ساعت ناشتا باشد. خوردن غذا بلافاصله قبل از تست می‌تواند جریان خون و سفتی بافت کبد را تغییر دهد و عدد بالاتری ثبت شود.

احتقان کبد یا مشکلات قلبی: بیماری‌های قلبی که باعث برگشت خون به کبد می‌شوند، ممکن است میزان سفتی را بیشتر از حالت واقعی نشان دهند.

مهارت اپراتور و کیفیت دستگاه: تجربه فردی که تست را انجام می‌دهد و کالیبراسیون دستگاه نقش زیادی در دقت نتیجه دارند. هرچه تجربه اپراتور بیشتر باشد، احتمال خطا کمتر می‌شود.

شرایط غیرمرتبط با کبد: گاهی عواملی مانند وجود توده‌ها، کیست‌ها یا حتی فشار خارجی بر ناحیه شکم در حین تست می‌تواند بر عدد نهایی اثر بگذارد.
به همین دلیل پزشکان معمولاً برای تصمیم‌گیری نهایی، نتیجه فیبرواسکن را همراه با آزمایش خون، سونوگرافی و شرح حال بیمار بررسی می‌کنند، نه به‌تنهایی.

خیلی از افراد این دو اصطلاح را به جای هم استفاده می‌کنند، اما در واقع فیبرواسکن و الاستوگرافی کبد دقیقاً یک چیز نیستند.

الاستوگرافی کبد

الاستوگرافی یک روش کلی برای اندازه‌گیری سفتی بافت کبد است. در این روش، دستگاه با ارسال امواج مکانیکی یا لرزشی به بافت کبد و اندازه‌گیری سرعت بازگشت آن‌ها، میزان سختی یا نرمی بافت را مشخص می‌کند.
می‌تواند با دستگاه سونوگرافی پیشرفته (Shear Wave یا Point Shear Wave) انجام شود.
یا با MRI (MR Elastography) برای دقت بالاتر انجام شود.
یک روش علمی و عمومی است که برند یا مدل خاصی ندارد.

فیبرواسکن

فیبرواسکن در واقع یک نوع خاص از الاستوگرافی کبد است که توسط دستگاهی با همین نام انجام می‌شود. این روش:
از تکنیک Transient Elastography استفاده می‌کند.
علاوه بر اندازه‌گیری سفتی کبد، شاخص CAP را هم ارائه می‌دهد که میزان چربی کبد را نشان می‌دهد.
سریع، بدون درد و در کمتر از ۱۰ دقیقه انجام می‌شود.
معمولاً در مطب‌ها و کلینیک‌ها قابل انجام است و نیاز به تجهیزات بیمارستانی ندارد.

خلاصه تفاوت
الاستوگرافی: اسم روش کلی برای سنجش سفتی کبد
فیبرواسکن: یکی از روش‌های الاستوگرافی که با دستگاهی مخصوص و ویژگی‌های خاص انجام می‌شود.

برای دقیق بودن نتایج و کاهش احتمال خطا قبل از مراجعه بهتر است موارد زیر را رعایت کنید:
ناشتا بودن قبل از تست: بهتر است حداقل ۲ تا ۳ ساعت قبل از انجام فیبرواسکن چیزی نخورید. خوردن غذا، به‌ویژه وعده سنگین، می‌تواند جریان خون و میزان سفتی کبد را موقتاً تغییر دهد و نتیجه را تحت تأثیر قرار دهد.
پرهیز از مصرف الکل و غذاهای چرب: چند روز قبل از تست، از مصرف الکل و غذاهای بسیار چرب یا سنگین خودداری کنید، چون این موارد می‌توانند التهاب موقت یا تغییر در عملکرد کبد ایجاد کنند.
پوشیدن لباس راحت: لباس گشاد و راحت بپوشید تا اپراتور به‌راحتی به ناحیه پهلو و شکم دسترسی داشته باشد. معمولاً نیاز است قسمتی از پهلو برای قرار دادن پروب دستگاه آزاد باشد.
اطلاع به پزشک درباره بیماری‌ها یا داروها: اگر بیماری قلبی، مشکلات گوارشی یا هر بیماری خاص دیگری دارید، یا داروی خاصی مصرف می‌کنید، حتماً قبل از تست به پزشک اطلاع دهید. برخی شرایط مانند احتقان کبد می‌توانند بر نتیجه اثر بگذارند.
آرامش و ثابت ماندن در طول تست: در زمان انجام فیبرواسکن باید به پشت یا پهلو دراز بکشید و آرام بمانید. حرکات ناگهانی یا تنفس عمیق ممکن است باعث خطا در اندازه‌گیری شود.

خواندن و تفسیر نتایج فقط دیدن چند عدد و جدول نیست؛ این نتایج باید با توجه به شرایط بالینی، آزمایش‌های خون و سابقه بیماری توسط پزشک متخصص بررسی شوند. انتخاب مرکز مناسب برای انجام این تست هم نقش زیادی در دقت نتیجه دارد.
در مرکز تصویربرداری راد، تصویربرداری از کبد با دستگاه‌های پیشرفته و زیر نظر تیم مجرب انجام می‌شود و گزارش نهایی با دقت بالا در اختیار پزشک و بیمار قرار می‌گیرد. اگر به دنبال ارزیابی دقیق و مطمئن سلامت کبد خود هستید، می‌توانید با اطمینان به خدمات تخصصی ما مراجعه کنید و مسیر درمان را با آگاهی و آرامش بیشتری ادامه دهید. به این منظور برای دریافت مشاوره یا رزرو نوبت می‌توانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 02166126561 با ما در ارتباط باشید.


منابع
abdiwaluyo.com
droracle.ai