چرا سلامت کبد در بیماران دیابتی نیاز به بررسی دقیق‌تری دارد؟

بررسی سلامت کبد در این گروه از بیماران موضوعی کلیدی است چون این بیماری تنها بر قند خون تأثیر نمی‌گذارد بلکه عملکرد اندام‌های حیاتی از جمله کبد را هم دچار اختلال می‌کند. یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که این بیماران با آن روبه‌رو می‌شوند کبد چرب غیرالکلی است که در صورت بی‌توجهی می‌تواند به فیبروز و سیروز برسد.
این بیماران بیشتر از دیگران در معرض التهاب و تغییرات متابولیکی هستند که به آسیب سلول‌های کبدی منجر می‌شود. این آسیب‌ها علاوه بر دشوار کردن کنترل قند خون می‌توانند احتمال بروز بیماری‌های قلبی و حتی سرطان کبد را افزایش دهند. به همین دلیل توجه به معاینات منظم و آزمایش‌های تشخیصی مثل بررسی آنزیم‌های کبدی، سونوگرافی و الاستوگرافی اهمیت زیادی دارد.
از سوی دیگر تشخیص زودهنگام مشکلات کبدی برای این افراد فرصت مناسبی برای پیشگیری از عوارض جدی فراهم می‌کند. سبک زندگی سالم شامل تغذیه مناسب، ورزش و پرهیز از مصرف داروها یا موادی که برای کبد مضرند می‌تواند روند آسیب را کند یا متوقف کند.
در مجموع بررسی سلامت کبد نه تنها برای تشخیص به‌موقع بیماری‌های کبدی مهم است بلکه نقشی اساسی در بهبود کنترل دیابت و کیفیت زندگی بیماران دارد. اگر قصد انجام الاستوگرافی کبد در تهران را دارید می‌توانید به مرکز تصویربرداری مجهز راد مراجعه کنید.

پیشرفت به فیبروز و سیروز: بیماری کبد چرب غیرالکلی در این افراد اغلب به سمت التهاب و فیبروز می‌رود. در مراحل پیشرفته بافت سالم کبد تخریب می‌شود و خطر سیروز افزایش پیدا می‌کند.
افزایش ریسک سرطان کبد: در این افراد احتمال بروز هپاتوسلولار کارسینوم (سرطان کبد) بیشتر است. این موضوع به‌ویژه زمانی که فیبروز یا سیروز وجود داشته باشد پررنگ‌تر می‌شود.
دشواری در کنترل قند خون: وقتی عملکرد کبد دچار مشکل شود تعادل متابولیسم گلوکز به هم می‌ریزد. این وضعیت مدیریت قند خون را سخت‌تر می‌کند و نیاز به دارو یا انسولین را افزایش می‌دهد.
افزایش خطر بیماری‌های قلبی و کلیوی: بیماری کبدی همراه دیابت باعث تشدید التهاب سیستمیک می‌شود. همین مسئله احتمال سکته قلبی، نارسایی کلیوی و مشکلات عروقی را بالاتر می‌برد.
خستگی و کاهش کیفیت زندگی: بیماران دچار بیماری کبدی اغلب از ضعف، خستگی مزمن و اختلالات گوارشی رنج می‌برند. این نشانه‌ها می‌توانند زندگی روزمره را برای فرد سخت‌تر کنند.

چاقی و اضافه وزن: تجمع چربی در بدن به‌ویژه اطراف شکم یکی از اصلی‌ترین دلایل ایجاد کبد چرب در این بیماران است.
مقاومت به انسولین این وضعیت باعث می‌شود قند خون به‌خوبی وارد سلول‌ها نشود و در نتیجه کبد در معرض چربی و قند اضافی قرار گیرد.
اختلال چربی خون کلسترول و تری‌گلیسرید بالا می‌توانند روند آسیب کبد را سرعت دهند.
فشار خون بالا فشار خون بالا یکی از اجزای سندرم متابولیک است که هم‌زمان با دیابت ریسک آسیب کبدی را افزایش می‌دهد.
سبک زندگی ناسالم مصرف غذاهای پرچرب و شیرین، کم‌تحرکی و استفاده از الکل یا داروهای آسیب‌رسان به کبد خطر را بیشتر می‌کنند.
عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی برخی افراد به دلیل ژن‌های خاص بیشتر مستعد ابتلا به کبد چرب و فیبروز هستند.
سن و جنسیت با افزایش سن احتمال بروز بیماری‌های کبدی بیشتر می‌شود و در بعضی مطالعات مردان دیابتی ریسک بالاتری نشان داده‌اند.

مراقبت از کبد در این بیماران یک بخش جدی از مدیریت بیماری است چون کنترل ضعیف قند خون می‌تواند خطر کبد چرب و عوارض بعدی را افزایش دهد. چند راهکار اصلی عبارتند از:

کنترل منظم قند خون

پایبندی به داروها و رژیم درمانی پزشک کمک می‌کند تا مقاومت به انسولین کمتر شود و تجمع چربی در کبد کاهش یابد.

رژیم غذایی متعادل

استفاده از سبزیجات، میوه‌های کم‌قند، غلات کامل و پروتئین‌های سالم به سلامت کبد کمک می‌کند. محدود کردن مصرف قندهای ساده و چربی‌های اشباع ضروری است.

کاهش وزن و حفظ وزن مناسب

کاهش حتی ۵ تا ۱۰ درصد وزن بدن در این افراد می‌تواند به بهبود وضعیت کبد کمک کند.

فعالیت بدنی منظم

ورزش‌های هوازی و تمرینات مقاومتی باعث بهبود حساسیت به انسولین و کاهش چربی کبد می‌شوند.

پرهیز از الکل و داروهای آسیب‌رسان به کبد

الکل و برخی داروها می‌توانند وضعیت کبد را بدتر کنند بنابراین مشورت با پزشک قبل از مصرف هر دارو اهمیت زیادی دارد.

بررسی و غربالگری دوره‌ای

آزمایش‌های خون و روش‌هایی مثل سونوگرافی یا فیبرواسکن به تشخیص زودهنگام مشکلات کبدی کمک می‌کنند و باید طبق توصیه پزشک انجام شوند.

در مجموع می‌توان گفت بررسی سلامت کبد در این افراد اهمیت ویژه‌ای دارد چون این بیماری اغلب با کبد چرب غیرالکلی همراه است و در صورت بی‌توجهی می‌تواند به فیبروز، سیروز و حتی سرطان کبد منجر شود. عوامل خطری مثل چاقی، مقاومت به انسولین، اختلال چربی خون و سبک زندگی ناسالم این روند را تشدید می‌کنند. غربالگری منظم با آزمایش‌ها و روش‌های تصویربرداری به تشخیص زودهنگام کمک می‌کند و فرصت پیشگیری را فراهم می‌سازد. در کنار این اقدامات، اصلاح سبک زندگی و کنترل دقیق قند خون نقشی اساسی در حفظ سلامت کبد و بهبود کیفیت زندگی این افراد دارد.
در نهایت بیماران دیابتی برای حفظ سلامت کبد خود نیاز به بررسی‌های منظم دارند. مرکز تصویربرداری راد با بهره‌گیری از تجهیزات دقیق و تیم متخصص، امکان انجام آزمایش‌ها و تصویربرداری‌های لازم مثل سونوگرافی و فیبرواسکن را فراهم کرده تا تشخیص زودهنگام و پیشگیری از عوارض جدی برای این افراد به بهترین شکل انجام شود. لذا اگر قصد رزرو نوبت را دارید می‌توانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 02166126561 با ما در ارتباط باشید.


منابع
mayoclinic.org
diabetes.org