چه اندام‌هایی در سونوگرافی شکم و لگن بررسی می‌شوند؟

سونوگرافی شکم و لگن یکی از روش‌های رایج تصویربرداری غیرتهاجمی است که با استفاده از امواج صوتی تصویر زنده‌ای از اندام‌های داخلی بدن ارائه می‌دهد. هدف اصلی از این آزمایش بررسی ساختار، اندازه، شکل و عملکرد اندام‌های حیاتی در ناحیه شکم و لگن است تا در صورت وجود بیماری پزشک بتواند آن را به‌موقع تشخیص دهد.
در بخش شکم دستگاه سونوگرافی اندام‌های زیر را به‌صورت دقیق بررسی می‌کند:

کبد (Liver)

بزرگ‌ترین اندام داخلی بدن است و با سونوگرافی می‌توان چربی کبد، کیست‌ها، توده‌ها یا علائم سیروز را تشخیص داد.

کیسه صفرا (Gallbladder)

در مسیر مجاری صفراوی قرار دارد و جهت بررسی وجود سنگ، التهاب یا انسداد مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

طحال (Spleen)

برای بررسی بزرگ شدن غیرطبیعی یا وجود ضایعه‌ها و کیست‌ها.

کلیه‌ها (Kidneys)

تشخیص سنگ کلیه، انسداد مجاری ادراری، کیست‌ها و ارزیابی عملکرد آن‌ها از طریق سونوگرافی بسیار رایج است.

معده و روده‌ها (Stomach and Intestines)

در موارد خاص برای بررسی نفخ، انسداد یا التهاب به‌صورت محدود دیده می‌شوند.

لوزالمعده (Pancreas)

برای بررسی التهاب (پانکراتیت) یا توده‌های احتمالی.

مثانه (Bladder)

اگر پر باشد پزشک می‌تواند دیواره و حجم آن را بررسی کند و احتمال احتباس ادرار را تشخیص دهد.

اندام‌های مورد بررسی در سونوگرافی لگن بسته به جنسیت بیمار شامل اندام‌های متفاوتی است:

در بانوان

رحم (Uterus): بررسی اندازه، شکل، ضخامت دیواره، وجود فیبروم یا پولیپ.
تخمدان‌ها (Ovaries): برای تشخیص کیست، فولیکول‌ها و بررسی تخمک‌گذاری.
لوله‌های فالوپ (Fallopian Tubes): در برخی موارد التهاب یا انسداد بررسی می‌شود.
مثانه: بررسی ادرار باقی‌مانده یا مشکلات تخلیه مثانه.

در آقایان

پروستات (Prostate): ارزیابی اندازه، ساختار، التهاب یا احتمال وجود توده سرطانی.
کیسه منی (Seminal Vesicles): بررسی مشکلات ترشح یا انسداد در مسیر منی.
مثانه: ارزیابی میزان ادرار باقی‌مانده و عملکرد دستگاه ادراری.

چنانچه قصد انجام سونوگرافی در بلوار کشاورز را دارید می‌توانید به مرکز تصویربرداری مجهز و ایمن راد مراجعه کنید.

سونوگرافی شکم و لگن یکی از پرکاربردترین و ایمن‌ترین روش‌های تشخیصی در پزشکی امروز است. مزایای اصلی این روش شامل موارد زیر است:
غیرتهاجمی و بدون درد: انجام سونوگرافی نیاز به جراحی یا وارد کردن ابزار به بدن ندارد و کاملاً بدون درد است.
بدون اشعه و بی‌خطر: برخلاف روش‌هایی مثل سی‌تی اسکن یا رادیوگرافی در سونوگرافی از اشعه‌ی یونیزه استفاده نمی‌شود و برای زنان باردار و کودکان کاملاً ایمن است.
قابل انجام برای همه گروه‌های سنی: از نوزاد تا سالمند بدون محدودیت و عارضه قابل انجام است.
تصویربرداری زنده و دقیق: پزشک می‌تواند در لحظه حرکات اندام‌ها (مثل جریان خون در مثانه یا حرکت در رحم) را مشاهده و تحلیل کند.
تشخیص سریع بیماری‌ها: چربی کبد، سنگ کلیه، التهاب‌ها، توده‌ها یا کیست‌ها در مراحل اولیه با سونوگرافی قابل شناسایی‌اند.
هزینه مناسب و دسترسی آسان: نسبت به سایر روش‌های تصویربرداری هزینه‌ای کمتر دارد و در مراکز درمانی عمومی قابل انجام است.
بدون نیاز به بستری یا دوران نقاهت: پس از انجام فرد فوراً می‌تواند به فعالیت‌های روزمره‌اش برگردد.
قابلیت پیگیری روند درمان: برای بررسی تغییرات احتمالی اندام‌ها پس از دارودرمانی یا جراحی استفاده‌ی مؤثری دارد.
امکان بررسی اندام‌های مختلف در یک جلسه: هم اندام‌های شکمی (کبد، کلیه، طحال) و هم لگنی (رحم، تخمدان، پروستات) را می‌توان هم‌زمان ارزیابی کرد.
دقت بالا در تشخیص ناباروری و اختلالات تناسلی: کمک به تعیین علت مشکلات تخمک‌گذاری یا ارزیابی وضعیت رحم و پروستات.

پس از انجام سونوگرافی شکم و لگن پزشک متخصص رادیولوژی نتایج بررسی را در قالب گزارش تصویری و نوشتاری ارائه می‌دهد. این گزارش شامل وضعیت طبیعی یا غیرطبیعی اندام‌ها، اندازه، شکل، تراکم بافتی و وجود هر گونه ضایعه است.

نکات کلیدی در تفسیر نتایج

کبد: در گزارش طبیعی بافت کبد یکنواخت است. وجود چربی کبد، التهاب یا توده‌ها در گزارش به‌صورت افزایش اکوی بافت یا “کبد چرب درجه ۱ تا ۳” ذکر می‌شود.
کیسه صفرا: وجود سنگ یا التهاب با اصطلاحاتی مانند «سنگ‌های صفراوی»، «ضخیم‌شدن دیواره» یا «مایع اطراف کیسه صفرا» گزارش می‌شود.
کلیه‌ها: اندازه طبیعی، شکل منظم و عدم وجود سنگ یا هیدرونفروز نشان‌دهنده سلامت کلیه است. مشاهده سنگ یا انسداد جریان ادرار از یافته‌های مهم غیرطبیعی محسوب می‌شود.
طحال و لوزالمعده: بزرگ شدن طحال یا ضایعات توده‌ای در لوزالمعده باید پیگیری شود.
مثانه: خالی یا پر بودن مثانه، ضخامت دیواره و وجود باقی‌مانده ادرار در گزارش ذکر می‌شود.
رحم و تخمدان‌ها (در زنان): گزارش ممکن است حاکی از وجود فیبروم، کیست، ضخیم شدن آندومتر یا مشکلات تخمک‌گذاری باشد.
پروستات (در مردان): اندازه طبیعی بین ۲۰ تا ۳۰ گرم است. بزرگ شدن، التهاب یا وجود توده از یافته‌های غیرطبیعی است.

تفسیر نهایی

وجود عباراتی مانند «در محدوده طبیعی است» یا «یافته غیرطبیعی مشاهده نشد» در گزارش نشانه سلامت کلی اندام‌ها است. در صورت مشاهده تغییرات پزشک معالج معمولاً آزمایش تکمیلی یا بررسی‌های تصویری دیگر (مثل MRI یا CT) را توصیه می‌کند.

سونوگرافی شکم و لگن روش تصویربرداری دقیق و ایمن برای بررسی اندام‌های داخلی بدن است. این آزمایش بدون درد و بدون اشعه برای تشخیص بیماری‌هایی مانند چربی کبد سنگ کلیه التهاب رحم یا پروستات کاربرد دارد. پزشک با تحلیل تصاویر وضعیت کبد کلیه مثانه رحم تخمدان یا پروستات را ارزیابی می‌کند و در صورت مشاهده تغییرات پیگیری درمان را انجام می‌دهد. این روش هزینه مناسب دارد و برای همه سنین از کودک تا سالمند قابل انجام است. در مجموع سونوگرافی شکم و لگن بهترین راه برای شناسایی اولیه بسیاری از بیماری‌های داخلی بدن محسوب می‌شود.
در مرکز رادیولوژی و سونوگرافی راد هدف اصلی ارائه دقیق‌ترین و مطمئن‌ترین خدمات تشخیصی با استفاده از فناوری‌های روز و تیم متخصص است. سونوگرافی شکم و لگن در این مرکز با تجهیزات پیشرفته و کیفیت بالا انجام می‌شود تا کوچک‌ترین تغییرات اندام‌های داخلی قابل تشخیص باشد. دقت در تفسیر نتایج و احترام به آرامش بیمار در تمام مراحل از اصول کاری ماست. مرکز راد با رویکردی علمی و انسانی تلاش می‌کند تا هر مراجعه‌کننده با اطمینان خاطر از وضعیت سلامت خود آگاه شود و بهترین مسیر درمان را با راهنمایی پزشک انتخاب کند. به این منظور اگر قصد رزرو نوبت را دارید می‌توانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 02166126561 اقدام نمایید.


منابع
clevelandclinic.org
radiologyinfo.org