آیا پارگی تاندون شانه قابل درمان است؟

پارگی جزئی (Partial Tear)

در این نوع، تاندون فقط بخشی از ساختار خود را از دست می‌دهد. یعنی رشته‌های تاندونی هنوز به استخوان متصل هستند، اما آسیب‌دیده‌اند.
ویژگی‌ها:
درد معمولاً خفیف تا متوسط است.
حرکت شانه محدود اما ممکن است.
گاهی بدون جراحی قابل درمان است (با فیزیوتراپی، دارو، تزریق).
معمولاً در مراحل اولیه قابل کنترل است.

پارگی کامل (Full-Thickness Tear یا Complete Tear)

در این حالت تاندون کاملاً از استخوان جدا می‌شود و ممکن است جمع‌شدگی (ریباند) پیدا کند.
ویژگی‌ها:
درد شدید، به‌ویژه هنگام بلند کردن بازو
ضعف قابل توجه در شانه
معمولاً نیاز به جراحی دارد، به‌خصوص در افراد فعال
اگر درمان نشود، می‌تواند به تحلیل عضله منجر شود.

پارگی حاد (Acute Tear)

این نوع پارگی به‌طور ناگهانی و معمولاً بر اثر یک آسیب یا ضربه مستقیم (مثلاً افتادن یا بلند کردن جسم سنگین) ایجاد می‌شود.
ویژگی‌ها:
شروع ناگهانی درد
گاهی با صدای "تق" همراه است
معمولاً در سنین پایین‌تر یا ورزشکاران دیده می‌شود

پارگی مزمن (Chronic Tear)

در اثر فشارهای مکرر، استفاده بیش از حد یا فرسایش تدریجی تاندون طی سال‌ها ایجاد می‌شود.
ویژگی‌ها:
درد تدریجی و مزمن
در افراد بالای ۴۰ سال شایع‌تر است
با فعالیت تشدید می‌شود
گاهی فرد متوجه زمان دقیق پارگی نمی‌شود

پارگی ناشی از تحلیل عضله (Massive Tear)

در صورت بی‌توجهی به پارگی‌های کوچک، ممکن است عضلات اطراف نیز تحلیل بروند و پارگی وسیع‌تری ایجاد شود.
ویژگی‌ها:
ناتوانی کامل در حرکت شانه
تغییر شکل شانه
نیازمند جراحی پیچیده‌تر و دوره توانبخشی طولانی‌تر

برای تشخیص دقیق این عارضه، پزشک از ترکیبی از معاینه فیزیکی، شرح حال بیمار و روش‌های تصویربرداری استفاده می‌کند. در ادامه، روش‌های رایج تشخیص را مرحله به مرحله بررسی می‌کنیم:

بررسی شرح حال و علائم بالینی

در اولین قدم، پزشک با پرسش درباره موارد زیر سعی در تشخیص اولیه دارد:
زمان شروع درد
نحوه ایجاد آسیب (حاد یا تدریجی)
وجود محدودیت در حرکت یا ضعف عضله
شدت درد در هنگام فعالیت یا استراحت
صدای "تق" یا احساس پاره شدن ناگهانی هنگام حرکت

معاینه فیزیکی

پزشک با بررسی وضعیت فیزیکی شانه و انجام حرکات خاص، سعی می‌کند محل دقیق آسیب و شدت آن را تشخیص دهد.
تست‌های رایج در معاینه:
Drop Arm Test: بررسی توانایی پایین آوردن بازو به آرامی
Empty Can Test: بررسی عملکرد عضله سوپرااسپیناتوس
Neer و Hawkins Test: برای تشخیص گیر افتادگی تاندون‌ها
بررسی قدرت عضلات و دامنه حرکتی شانه

تصویربرداری (برای تأیید و تعیین شدت پارگی)

MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی)
دقیق‌ترین روش برای مشاهده وضعیت تاندون‌ها
تشخیص بین پارگی جزئی، کامل، التهاب یا تغییرات تحلیل‌رفته
امکان بررسی بافت نرم، عضلات و محل جدا شدن تاندون
سونوگرافی شانه (Ultrasound)
روش سریع، بدون درد و بدون اشعه
بررسی حرکت تاندون در زمان واقعی
دقت مناسب برای تشخیص پارگی‌های سطحی و متوسط
وابسته به مهارت متخصص تصویربرداری
تصویربرداری رادیولوژی (X-ray)
مستقیماً پارگی تاندون را نشان نمی‌دهد
مفید برای رد کردن سایر مشکلات مثل شکستگی یا آرتروز
نشان‌دهنده کاهش فاصله مفصل یا تغییر محل سر استخوان بازو در برخی موارد شدید
تشخیص زودهنگام، کلید انتخاب درمان مناسب و جلوگیری از پیشرفت آسیب است. اگر دچار این عارضه شده‌اید و قصد بررسی وضعیت خود، با استفاده سونوگرافی مفصل و تاندون در تهران را دارید می‌توانید به مرکز تصویربرداری مجهز و ایمن راد مراجعه کنید.

درمان‌های غیرجراحی (برای پارگی‌های جزئی یا افراد کم‌فعال)

این درمان‌ها معمولاً برای پارگی‌های کوچک، پارگی‌های مزمن با علائم خفیف، یا در افرادی که کاندید جراحی نیستند، استفاده می‌شوند.
استراحت و کاهش فعالیت
پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین یا حرکات تکراری
استفاده از آتل یا اسلینگ در موارد حاد
داروهای ضد التهاب و مُسکن‌ها
NSAIDs مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن برای کاهش درد و التهاب
گاهی داروهای عضله‌شل‌کن نیز تجویز می‌شود
فیزیوتراپی و تمرینات تخصصی
تقویت عضلات اطراف شانه و کاهش فشار روی تاندون آسیب‌دیده
تمرینات دامنه حرکتی، کششی و مقاومتی
الکتروتراپی و اولتراسوند درمانی در برخی موارد
تزریق دارویی (کورتون یا PRP)
تزریق کورتیکواستروئید: کاهش سریع التهاب، اما ممکن است به تاندون آسیب بزند در صورت تکرار
تزریق PRP (پلاسمای غنی از پلاکت): تحریک فرآیند ترمیم طبیعی بدن

درمان‌های جراحی (برای پارگی‌های کامل، وسیع یا پارگی‌هایی که با درمان غیرجراحی بهبود نیافتند)

آرتروسکوپی (جراحی بسته)
با استفاده از دوربین و ابزارهای کوچک
کم‌تهاجمی، با برش‌های کوچک
دوران نقاهت کوتاه‌تر و جای زخم کمتر
جراحی باز (Open Surgery)
در پارگی‌های وسیع یا پیچیده
ممکن است همراه با پیوند یا ترمیم عضلات باشد
ترمیم یا پیوند تاندون
در مواردی که تاندون جمع شده یا تخریب شده است
ممکن است از تاندون‌های دیگر بدن یا تاندون مصنوعی استفاده شود
تعویض مفصل شانه (در موارد شدید و تحلیل رفته)
برای افراد مسن یا در موارد تحلیل شدید عضلات و آرتروز
پروتز کامل شانه یا تعویض بخشی از مفصل

پیشگیری از این عارضه، به‌ویژه در افراد فعال، ورزشکاران و کسانی که کارهای فیزیکی یا تکراری انجام می‌دهند، اهمیت زیادی دارد. یکی از مهم‌ترین راهکارها، تقویت عضلات اطراف شانه به‌ویژه عضلات روتاتور کاف است؛ چرا که عضلات قوی‌تر فشار کمتری به تاندون وارد می‌کنند. همچنین، گرم‌کردن مناسب پیش از انجام فعالیت‌های بدنی یا ورزشی می‌تواند انعطاف‌پذیری تاندون‌ها را افزایش داده و احتمال آسیب را کاهش دهد.
پرهیز از حرکات تکراری بالای سر، مانند بلند کردن دست‌ها به مدت طولانی، یکی دیگر از نکات کلیدی در پیشگیری است. این موضوع به‌خصوص در ورزش‌هایی مانند تنیس، شنا، یا در مشاغلی مثل نقاشی ساختمان اهمیت دارد. رعایت اصول ارگونومی در محل کار نیز بسیار مؤثر است؛ تنظیم ارتفاع میز و مانیتور و پرهیز از نشستن نادرست می‌تواند از فشار مداوم به شانه جلوگیری کند.
برداشتن اجسام سنگین باید به‌درستی و با آمادگی بدنی انجام شود، زیرا حرکات ناگهانی در افراد میانسال می‌تواند منجر به آسیب جدی شود. از همه مهم‌تر، بی‌توجهی به دردهای خفیف و التهاب‌های مکرر شانه، خطرناک است. هرگونه ناراحتی که بیش از چند روز ادامه داشته باشد، باید توسط پزشک بررسی شود تا از پیشرفت آسیب جلوگیری گردد.

استراحت اولیه: بلافاصله پس از درمان (به‌ویژه جراحی)، شانه باید به مدت ۲ تا ۶ هفته با آتل (اسلینگ) ثابت نگه داشته شود تا فرآیند ترمیم آغاز شود.
آغاز حرکت‌های پسیو: از هفته دوم، فیزیوتراپیست حرکات پسیو (غیرفعال) را آغاز می‌کند تا از خشکی مفصل جلوگیری شود.
تمرینات دامنه حرکتی: به‌تدریج بیمار وارد تمرینات فعال و کنترل‌شده می‌شود.
تقویت عضلات شانه: از هفته ششم به بعد، تمرینات تقویتی سبک با کش یا وزنه‌های سبک برای تقویت عضلات روتاتور کاف شروع می‌شود.
بازگشت به فعالیت روزمره: معمولاً پس از ۱۰ تا ۱۲ هفته بیمار می‌تواند کارهای سبک روزمره را انجام دهد.
بازگشت به ورزش یا کار سنگین: در صورت بهبودی کامل، بازگشت به فعالیت‌های سنگین یا ورزش حرفه‌ای ممکن است ۴ تا ۶ ماه زمان ببرد.
مراقبت مداوم: پیروی دقیق از برنامه فیزیوتراپی، تغذیه مناسب و پرهیز از حرکات ناگهانی، کلید جلوگیری از آسیب مجدد است.

این عارضه، اگر به‌موقع تشخیص داده و درمان شود، در بسیاری از موارد بهبودی کامل خواهد داشت. انتخاب روش درمان—چه غیرجراحی و چه جراحی—باید بر اساس شدت آسیب و شرایط فردی بیمار باشد.
در مرکز تصویربرداری راد، با بهره‌گیری از به‌روزترین تجهیزات تصویربرداری و سونوگرافی تخصصی شانه، تشخیص دقیق نوع و شدت پارگی به‌صورت هدفمند انجام می‌شود. متخصصان ما با دقت بالا، امکان بررسی عملکرد تاندون‌ها و عضلات اطراف شانه را فراهم کرده و اطلاعات لازم برای تصمیم‌گیری درمانی دقیق را در اختیار پزشک معالج شما قرار می‌دهند.
اگر با درد شانه، محدودیت حرکتی یا سابقه آسیب ورزشی مواجه هستید، پیشنهاد می‌کنیم قبل از هر تصمیمی، از تصویربرداری دقیق برای بررسی وضعیت شانه‌تان استفاده کنید. لذا اگر قصد رزرو نوبت را دارید می‌توانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 02166126561 اقدام نمایید.


منابع
clevelandclinic.org
mayoclinic.org